Özet:
ABD Başkanı Donald Trump, faizlerin hızla düşürülmesi için Fed üzerindeki baskısını artırıyor. Trump, politika faizinin mevcut %4,25–4,50 aralığından en az 200–300 baz puan indirilmesini talep ederken, Fed Başkanı Jerome Powell’a yönelik sert eleştirilerini sürdürüyor. Jackson Hole toplantısında Powell, eylülde faiz indirimi sinyali verirken, FOMC içindeki görüş ayrılıkları sürüyor. Piyasalar, Trump’ın baskısının Fed’in bağımsızlığı ve para politikasının yönü üzerindeki etkilerini yakından takip ediyor.
Trump’ın Faiz İndirimi Baskısı Artıyor
Donald Trump, başkanlığı süresince ve öncesinde, ABD Merkez Bankası Fed’in faizleri daha agresif biçimde düşürmesi gerektiğini sık sık vurguladı. Son haftalarda bu baskı daha da sertleşti. Trump, mevcut %4,25–4,50 politika faiz aralığının en az 200–300 baz puan indirilmesini talep ediyor ve bu adımın federal borçlanma maliyetlerini azaltarak büyümeyi destekleyeceğini savunuyor.
Trump, Fed Başkanı Jerome Powell’ı “akılsız” ve “çok geç kalmış” olmakla suçladı, istifa çağrısı yaptı ve görevden alma ihtimalini masada tuttu. Temmuz ayında Fed merkezine yaptığı ve yaklaşık 20 yıl sonra bir başkan tarafından gerçekleştirilen ilk resmi ziyarette Powell’ı kamuoyu önünde eleştirerek baskıyı daha da artırdı.
FOMC’de Kriz: Powell ve Lisa Cook Gerginliği
Trump, 26 Ağustos’ta Fed’in Açık Piyasa Komitesi (FOMC) üyesi Lisa Cook’a yönelik usulsüzlük iddiaları üzerine görevden alınması talimatını verdi. Cook’un yerine kimin atanacağı henüz netleşmezken, bu gelişme Fed’in bağımsızlığı konusunda yeni tartışmaları tetikledi.
Powell’ın görev süresi Mayıs 2026’da sona erecek. Analistler, Trump’ın Powell yerine daha güvercin bir isim atayarak faiz indirimlerini hızlandırmayı planladığını değerlendiriyor. Bu beklenti, 2026’da daha hızlı faiz indirimleri olabileceği yönündeki piyasa fiyatlamalarını güçlendirdi.
Jackson Hole’dan Gelen Sinyaller: Eylülde İndirim Masada
Fed Başkanı Powell, Jackson Hole Ekonomi Sempozyumu’nda yaptığı konuşmada, Eylül toplantısında faiz indirimi sinyali verdi. Powell, daha önce enflasyon ve istihdam piyasasındaki risklerin dengeli olduğunu söylese de, son dönemde tablo değişti.
Powell, zayıflayan istihdam verileri ve ekonomik görünümdeki riskler nedeniyle para politikasında ayarlama gerekebileceğini vurguladı. Bununla birlikte, Trump’ın gümrük tarifelerinin enflasyon üzerindeki etkilerinin kısa vadeli olacağını ve işgücü piyasasındaki zayıflamanın kalıcı enflasyonist baskıları sınırlayacağını belirtti.
Piyasalar, Powell’ın açıklamalarını eylülde 25 baz puanlık faiz indirimi ihtimalini güçlendiren bir mesaj olarak yorumladı.
FOMC’de Görüş Ayrılığı Sürüyor
Powell’ın açıklamalarına rağmen, Fed içindeki bölünmeler devam ediyor. 30 Temmuz tarihli FOMC toplantı tutanakları, üyelerin çoğunluğunun enflasyon risklerini istihdam risklerinden daha öncelikli gördüğünü ortaya koymuştu.
Cleveland Fed Başkanı Beth Hammack, 2025’te oy hakkı bulunmamasına rağmen, “Bugün toplantı olsa faiz indirimi lehinde oy kullanmam” dedi. FOMC üyelerinden Jeffrey Schmid ve Austan Goolsbee de benzer şekilde enflasyonun hâlâ yüksek olduğuna dikkat çekti.
Bu görüş ayrılıkları, eylülde olası bir indirim gelse bile, sonraki adımların tamamen veri odaklı olacağına işaret ediyor.
Trump’ın Beklentisi: Faizler %1’e Düşmeli
Trump ise 25 baz puanlık bir indirimi yeterli bulmuyor. Başkan, faizlerin hızlı bir şekilde %1 seviyesine indirilmesi gerektiğini savunuyor ve Powell üzerindeki baskısını sürdürmeyi planlıyor.
Ekonomistler, Trump’ın Fed’e yönelik sert çıkışlarının ve görevden alma tehditlerinin, Fed’in bağımsızlığına ilişkin algıyı zedelediğini ve zaman zaman piyasalarda volatiliteyi artırabileceğini belirtiyor.
Sonuç: Fed’in Eylül Kararı Kritik Öneme Sahip
Eylül toplantısında Fed’in faizleri 25 baz puan indirmesi bekleniyor. Ancak bu adım, Trump’ın taleplerini karşılamaya yetmeyebilir. Bu durum, önümüzdeki aylarda Beyaz Saray ile Fed arasında faiz indirimi baskısı ve bağımsızlık tartışmalarının devam edeceğini gösteriyor.
Piyasalar ise hem Powell’ın açıklamalarını hem de Trump’ın siyasi hamlelerini yakından izliyor. Fed’in para politikasındaki yön, 2026’ya giden süreçte küresel risk iştahı ve doların seyri üzerinde belirleyici olacak.
Kaynak: Gedik Yatırım
Atilla Yeşilada & Güldem Atabay’ın günlük/haftalık jeo-politik ve strateji notları ile Dünya Ekonomi, FX–tahvil–emtia analizleri için kurumsal abonelik için yazın: [email protected]
Not: Ücretli/kurumsal hizmettir. Yatırım tavsiyesi değildir.
