Dünyada 5,1 milyar insanın aktif olarak sosyal medya kullandığı günümüzde, dijital platformların bireysel ve toplumsal etkileri daha önce hiç olmadığı kadar yakından inceleniyor.
Son olarak Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Common Sense Media, OECD ve Yeşilay Türkiye tarafından yayımlanan raporlar, sosyal medya bağımlılığının artık yalnızca bireysel değil, ailevi ve toplumsal bir kriz haline dönüştüğünü gözler önüne serdi.
Sosyal Medyada Geçen Süre: Günlük 6 Saatin Üzerinde
Digital 2025 Global Overview Report verilerine göre dünya genelinde bir yetişkinin sosyal medyada geçirdiği ortalama süre günde 6 saat 43 dakika. Bu süre, birçok insanın uyumak dışındaki boş zamanının büyük kısmını kapsıyor. Özellikle 13-24 yaş aralığında bu süre 8 saati buluyor.
Amerika merkezli Common Sense Media raporuna göre, ABD’de gençlerin %62’si “gün içinde sosyal medya olmadan kaygı hissettiklerini” belirtiyor. Aynı raporda, gençlerin %37’si ailesiyle birlikteyken bile sosyal medyada zaman geçirdiğini itiraf ediyor.
Aile Hayatı Dijital Sessizliğe Gömülüyor
OECD 2024 Eğitim ve Aile Yaşamı Raporu, sosyal medya bağımlılığı nedeniyle aile içi iletişimde küresel ölçekte %28’lik bir azalma yaşandığını gösteriyor. Özellikle akşam yemeklerinde ve hafta sonu bir arada geçirilen vakitlerde cihazların sürekli kullanımı, aile bireyleri arasındaki duygusal bağların zayıflamasına yol açıyor.
Yeşilay Türkiye ise bu küresel verileri destekleyen Mayıs 2025 tarihli raporunda, Türkiye’de sosyal medya nedeniyle aile içi günlük iletişimin ortalama 1,5 saat azaldığını belirtti. Uzmanlar bu durumu “dijital yalnızlık sarmalı” olarak tanımlıyor.
Küresel Perspektif: Sosyal Medya ve İş Hayatı
Dünya genelinde yapılan araştırmalar, sosyal medya bağımlılığının iş hayatında da olumsuz etkiler yarattığını ortaya koyuyor.
-
İş Performansında Düşüş: Aşırı sosyal medya kullanımı, çalışanların dikkatini dağıtarak iş verimliliğini azaltıyor. Çalışanlar, iş saatleri içinde sosyal medyada geçirdikleri süre nedeniyle görevlerini aksatabiliyorlar.
-
Tükenmişlik Sendromu: Sosyal medya bağımlılığı ile tükenmişlik sendromu arasında pozitif bir ilişki bulunuyor. Çalışanlar, sosyal medyada sürekli olarak başkalarıyla kendilerini kıyaslayarak, yetersizlik hissine kapılabiliyor ve bu da tükenmişliğe yol açabiliyor.
-
Psikolojik Etkiler: Sosyal medya bağımlılığı, çalışanlarda stres, anksiyete ve depresyon gibi psikolojik sorunlara neden olabiliyor. Bu durum, hem bireysel hem de kurumsal düzeyde olumsuz sonuçlar doğuruyor.
Uzmanlar Uyarıyor: “Gerçek Bağlardan Kopuyoruz”
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), sosyal medya bağımlılığını 2024 yılında resmî olarak “davranışsal bağımlılık türleri” arasında sınıflandırdı. WHO uzmanları, sosyal medyanın dopamin merkezli anlık ödül sistemiyle “gerçek hayattaki ilişkileri değersizleştirdiğini” belirtiyor.
İngiltere merkezli psikiyatrist Prof. Dr. Rachel Green, şu değerlendirmede bulunuyor: “İnsan beyni, dijital etkileşimleri kısa vadeli bir haz kaynağı olarak algılıyor. Bu, uzun vadeli bağlılık ve güven gerektiren aile ilişkilerinde tükenmeye yol açıyor.”
