Dijital Bankaların Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik ve Hizmet Modeli Bankacılığı!

Resmî Gazete’de yayımlanan 31704 sayılı Bankacılık Yönetmeliği ile yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik, dijital bankaların işleyişini ve bankacılık hizmetlerinin arayüzler aracılığıyla sunulmasını düzenlemektedir.

Özellikle dijital bankaların BDDK’dan faaliyet izni alması gerekliliği, ödenmiş sermaye şartları, fiziksel ofis gereksinimleri, hizmet kısıtlamaları ve ilişkili süreklilik seviyeleri gibi detayları içermektedir. Dijital bankalar, fiziki şubeleri olmayan kredi kuruluşlarıdır ve bankacılık hizmetlerini elektronik dağıtım yoluyla sunarlar. Yönetmelik kapsamında, dijital bankaların BDDK iznine tabi olmaları ve ödenmiş sermayelerinin 1 milyar TL olması gerekmektedir. Ayrıca, fiziksel ofisler yerine merkez ve hizmet birimleri aracılığıyla faaliyet gösterirler ve sadece belirli müşteri gruplarına kredi verebilirler. Bununla birlikte, dijital bankaların belirli hizmet süreklilik seviyelerini sağlamaları ve müşteri şikayetlerini ele alabilmeleri için en az bir fiziksel ofise sahip olmaları gerekmektedir.

Dijital bankalar, fiziki şubeleri olmayan kredi kuruluşlarıdır ve bankacılık hizmetlerini elektronik dağıtım yoluyla sunarlar. Bu bankalar, kredi kuruluşları olarak yasalara tabidir ve kredi kuruluşları için geçerli olan tüm düzenlemeleri gerçekleştirebilirler. Ancak, mevduat veya katılım bankalarının kullanabileceği faaliyetler konusunda kısıtlamalara tabidirler ve Yönetmelikte belirtilen kurallara uymak zorundadırlar.

Dijital bankaların Yönetmelik uyarınca yerine getirmesi gereken bazı önemli kısıtlamalar şunlardır:

1. BDDK’dan faaliyet izni almak zorundadırlar. Bu izin, Yönetmelikte belirtilen gerekliliklerin yanı sıra İzne Tabi Bankaların Faaliyetlerine İlişkin Yönetmelik ve 28 Haziran 2014 tarihli ve 29044 sayılı Dolaylı Pay Sahipliği Kararı çerçevesinde verilir.
2. Dijital bankaların ödenmiş sermayesi en az 1 milyar TL olmalıdır. Ayrıca, ödenmiş sermaye bir kez uygulama ile 2,5 milyar TL’ye yükseltilebilir.
3. Fiziki şubeleri olmadan faaliyet gösterirler ve sadece merkez ve hizmet birimleri aracılığıyla hizmet sunabilirler. Şube, acentelik, temsilcilik gibi fiziksel yerler bulunmamaktadır.
4. Dijital bankalar, sadece finansal tüketicilere ve KOBİ’lere kredi verebilirler. Döviz kredileri ve daha büyük işletmelere kredi verme gibi faaliyetler KOBİ’lere kredi verme kısıtlamaları dışındadır.
5. Fiziksel saklama hizmeti sunamazlar ve hizmetlerini dijital ortamlar aracılığıyla sağlarlar.
6. Müşteri şikayetlerini ele almak için en az bir fiziksel ofise sahip olmalılar ve ATM ağları üzerinden de hizmet sağlayabilirler.
7. Teminatsız nakdi kredi verirken, ilgili müşterinin beyan edilen ortalama net aylık gelirin dört katını aşmamasına dikkat ederler. Bu eşik 10.000,00 TL olarak kabul edilir ve kredi kartı işlemleri bu kısıtlama dışındadır.
8. Hizmet sürekliliği seviyeleri %99,8’i aşamaz ve bu taahhüt edilen seviyeler dijital bankaların web sitesinde belirtilir.

Bu kısıtlamaların BDDK tarafından tamamen veya kademeli olarak serbest bırakılabileceği unutulmamalıdır. Dijital bankaların ödenmiş sermayeleri, belirli koşullar altında uygulanabilir kademeli artışlarla 2,5 milyar TL’ye kadar yükseltilebilir.

Hizmet Modeli Bankacılığı ise hizmet bankalarının finansal hizmetleri arayüz geliştiricileri ve diğer şirketler aracılığıyla sunmasını düzenler. Bu modelde, hizmet bankaları ile arayüz geliştiricileri arasında sözleşmeye dayalı ilişkiler kurulur ve bu ilişkilerin şeffaf bir şekilde yönetilmesi sağlanır. Yönetmelik ayrıca, hizmet bankalarının web sitelerinde sundukları hizmetlerin kapsamını açıklamalarını ve müşterilere yönelik bilgileri şeffaf bir şekilde sunmalarını gerektirir.