Türkiye’den Sermaye Göçü Hızlanıyor: Yatırımcılar Güvenli Liman Arayışında
Son beş yılda 52 milyar dolarlık yurtdışı yatırım
Türkiye’den yurt dışına sermaye akışı son yıllarda dikkat çekici biçimde artıyor. Merkez Bankası’nın yayımladığı ödemeler dengesi verilerine göre, son beş yılda yurt içi yerleşiklerin yurt dışındaki toplam yatırımları 51,9 milyar dolara ulaştı. Bu, önceki beş yıllık döneme göre %166 artış anlamına geliyor.
Bu dönemde yurt dışı portföy yatırımları da 3,5 milyar dolardan 20,1 milyar dolara çıkarak yaklaşık %477 artış gösterdi. Yurt dışındaki hisse senedi, tahvil ve fon yatırımlarında tarihi bir sıçrama yaşandı.
/*! This file is auto-generated */!function(d,l){“use strict”;l.querySelector&&d.addEventListener&&”undefined”!=typeof URL&&(d.wp=d.wp||{},d.wp.receiveEmbedMessage||(d.wp.receiveEmbedMessage=function(e){var t=e.data;if((t||t.secret||t.message||t.value)&&!/[^a-zA-Z0-9]/.test(t.secret)){for(var s,r,n,a=l.querySelectorAll(‘iframe[data-secret=”‘+t.secret+'”]’),o=l.querySelectorAll(‘blockquote[data-secret=”‘+t.secret+'”]’),c=new RegExp(“^https?:$”,”i”),i=0;i
Son bir yılda 19,5 milyar dolar çıktı
Sadece son bir yılda, 10,4 milyar dolarlık yurt dışı portföy yatırımı ve 9,1 milyar dolarlık doğrudan yatırım kaydedildi. Böylece yıllık bazda 19,5 milyar dolarlık sermaye çıkışıyla rekor kırıldı. Bu miktarın 2,6 milyar dolarlık bölümü gayrimenkul alımlarından oluştu.
Yurt dışına doğrudan yatırımlar son beş yılda 16,1 milyar dolardan 31,8 milyar dolara yükseldi. Bu tutarın 6,8 milyar doları gayrimenkul yatırımları oldu.
Aynı dönemde Türkiye’ye gelen yabancı sermaye toplamda 80,1 milyar dolar olarak kaydedildi. Bunun 62,7 milyar doları doğrudan, 17,4 milyar doları portföy yatırımı şeklinde gerçekleşti.
ABD, Türk sermayesinin ilk durağı
Yurt dışı doğrudan yatırımlar içinde ABD açık ara önde. Son beş yılda Türkiye’den ABD’ye giden yatırım tutarı 6,5 milyar dolar, buna karşılık ABD’den Türkiye’ye gelen yatırım sadece 2,8 milyar dolar seviyesinde kaldı.
Birleşik Arap Emirlikleri’ne yönelik yatırımlar da dikkat çekici: Bu dönemde Türkiye’den BAE’ye 2,3 milyar dolar sermaye girişi olurken, BAE’den Türkiye’ye yatırım 1,9 milyar dolarda kaldı.
Vietnam ve Tayland ters yönde ilerliyor
Bölgesel karşılaştırmalar Türkiye’nin durumunu daha net ortaya koyuyor. Vietnam ve Tayland, son dönemde doğrudan yabancı yatırım (FDI) girişlerinde rekor düzeylere ulaştı.
Vietnam 2025’in ilk yarısında yaklaşık 14 milyar dolarlık yatırım çekerek Asya’nın en hızlı büyüyen üretim merkezlerinden biri haline gelirken, Tayland’da yatırım başvuruları son on yılın en yüksek seviyesine çıktı ve 30 milyar doları aştı.
Bu tablo, Türkiye’de sermaye girişinden çok çıkışın hızlandığını, yani yatırımcıların sermayelerini gelişmekte olan ülkeler yerine güvenli limanlara taşıdığını gösteriyor.
Neden sermaye kaçıyor?
Ekonomistler, artan yurt dışı yatırımların arkasında mülkiyet hakkı belirsizliği, vergi ve denetim baskısı ve siyasi risklerin etkili olduğunu belirtiyor.
Yerli yatırımcıların, olası el koyma veya kamulaştırma riskinden kaçınmak amacıyla varlıklarını yurt dışına taşıdığı değerlendiriliyor.
Özellikle son dönemde finansal sistem üzerindeki yoğun düzenlemeler, yüksek vergi yükü ve politika belirsizlikleri, büyük sermaye gruplarını ABD ve Avrupa merkezli varlıklara yönlendirdi.
Ekonomik yansımalar
Bu eğilim, Türkiye açısından iki önemli riski beraberinde getiriyor:
-
Sermaye tabanının daralması, yatırımların iç piyasadan dışarı kayması,
-
Kur ve rezerv dengelerinde kırılganlığın artması.
Uzmanlara göre bu eğilim tersine çevrilmedikçe, Türkiye’nin büyüme performansı sınırlı kalabilir.
Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]
