ABD merkez bankası Fed’in kritik toplantısı 16-17 Eylül’de yapılacak. Tüm dünyada piyasaların merakla beklediği karar çarşamba günü TSİ 21.00’de açıklanacak. Fakat en az faiz kararı kadar Fed Başkanı Powell’ın kararın hemen sonrasında 21.30’da yapacağı toplantıda vereceği mesajlar da merak konusu.
Fed’in bu son toplantısını bu kadar önemli kılan ise ABD Başkanı Trump ile Fed yönetimi arasında süren gerginlik. Trump’ın Fed’i kontrol etmek ve kararlarını etkilemek amaçlı yaptığı hamlelelr “Fed’in bağımsızlığı”nın ortadan kalkacağı endişesine sebep oluyor.
Fed’in tümüyle siyasi etkiyle kara alması ABD dolarının ana küresel rezerv para olması nedeniyle bütün dünya ekonomisini etkileyebilir.
Altın, gümüş, ülke tahvilleri ve bizzat ABD hazine bonoları ve özel sektör tahvilleri bu karardan etkilenecek ve halihazır da zaten etkileniyor.
Fed’in Çarşamba günü açıklanacak kararında öne çıkacak iki olasılık var: En olası karar ABD politika faizinin 25 baz puan düşürülmesi; ama son zamanlarda özellikle istihdam alanında gelen kötü istatistikler, Michigan Üniversitesi’nin tüketici güveni öncü göstergesinin beklenenden kötü çıkması ve Fed’in içinde Trump yanlısı azınlığın baskısı faiz indirimini 50 baz puana da çıkarabilir deniyor.
TRUMP’TAN FED’E TAM SAHA PRES!
Bütün bu tartışmalar yaşanırken ABD Başkanı Trump, Powell’ın faiz indirme konusunda çok geç kaldığını ve yetersiz olduğunu sürekli dile getiriyor. Hatta Powell’a bir de lakap taktı. Ona “Too late/çok geç Powell” diye hitap ediyor.
Trump’un Fed üzerindeki siyasi baskısını gösteren bir diğer konu da, Fed Yönetim Kurulu üyesi Lisa Cook için açılan dava oldu. Başkan Trump, kendisini görevden alma çabasının bir parçası olarak “mortgage dolandırıcılığı” iddiasıyla dava açtı. ABD Bölge Mahkemesi yargıcı Jia Cobb, Trump’ın Cook’u görevden almasını engelleyen bir ön tedbir kararı çıkardı. Trump ise karşılık olarak mahkeme kararını temyize götürdü.
Aslında Fed Başkanının görev süresi 2026 yılı Mayıs ayında zaten sona erecek. Buna rağmen Trump o süreyi beklemeden Fed üzerinde baskısını sürekli hissettiriyor. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, bir sonraki Fed başkanını belirlemek üzere mülakatlara çoktan başladı. Bessent, Trump’a 3-4 aday sunacağını söyledi. Şimdiden yeni Fed Başkanlığı için ismi geçen bir aday var: Ekonomi Danışmanları Konseyi Başkanı Stephen Miran
TRUMP’IN ADAYI TOPLANTIYA KATILACAK MI?
Piyasaların merak ettiği bir konu da Miran’ın yarınki Fed toplantısına katılıp katılmayacağı… Bunun için çok dar bir zaman ve karışık bir bürokratik süreç var. Senato Bankacılık Komitesi, Trump’ın Fed adayı Miran’ın adaylığını onay için Genel Kurul’a iletti ve Miran’ın Eylül toplantısı öncesinde, muhtemelen bu akşam onaylanması bekleniyor. Milletvekilleri ilk olarak, eğer onaylanırsa, Miran’ın Cumhuriyetçi çoğunluklu organ tarafından atanmasının önünü açacak bir usul oylaması yapacak. Bakalım tüm bu işler Fed toplantısının başlayacağı salı öğlen saatlerine yetişebilecek mi?
AVRUPA MERKEZ BANKALARI RAHATSIZ
Yaşanan bu çekişmeler sadece ABD’de değil başta Avrupa, tüm dünya bankacılık ve merkez bankacılık çevrelerinde tartışılıyor. Avrupa merkez bankalarının başlıcaları Fed’in bağımsızlığı hakkındaki endişelerini diplomatik nezaketi de bir yana bırakarak açık açık ifade etti. Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde sert bir uyarıda bulunarak, Trump’ın Fed Başkanı Jerome Powell veya Fed Yönetim Kurulu üyesi Lisa Cook’u görevden almaya yönelik herhangi bir hareketinin hem ABD hem de küresel ekonomiler için “çok ciddi bir tehlike” oluşturacağını söyledi. İngiltere Merkez Bankası (BoE) Başkanı Andrew Bailey, Fed’nin bağımsızlığına yönelik olası tehditlerin “çok ciddi” bir sorun teşkil edeceğini belirtti. Bailey, bu durumun küresel finansal sistem için büyük endişe kaynağı olduğunu vurguladı.
PİYASALARDA FIRTINA ÖNCESİ SESSİZLİĞİ Mİ?
Fed kararı öncesi piyasalar bir cins “bekle gör” havasına girmiş görünüyor. Trump ise dün akşam da susmadı ve Fed’den “büyük bir indirim” beklediğini söyledi. Buna rağmen piyasalar fazla bir reaksiyon vermedi.
Bu sabah itibariyle ABD ve Avrupa vadeli endeksleri hafif artıdaydı. Asya borsaları karışık seyrediyor. MSCI Asya Pasifik Endeksi mayıs başından bu yana en güçlü haftalık yükselişini kaydettikten sonra bu sabah hafif sınırlı şekilde yükselişini sürdürüyor. Japonya’da finansal piyasalar resmi tatil nedeniyle işleme kapalı.
Çin hisseleri ise yükseldi, Çin CSI 300 yüzde 0,9 yükseliş kaydetti. Hong Kong doları, çeyrek sonuna doğru para arzının daralmaya devam etmesiyle kazançlarını artırarak dört ayın en yüksek seviyesine ulaştı.
BELİRSİZLİK BITCOIN’E YARADI
Fed’in bu hafta faiz oranlarını düşüreceği beklentisi riskli varlıkları desteklerken, Bitcoin üç haftanın en yüksek seviyesine yükseldi. Bitcoin 116.783 dolara kadar yükselişin ardından yüzde 0,42 artışla 116,341 dolardan işlem görüyor.
