PARA ANALİZ- Fındık hasadı yaklaşırken üreticiler, düşük alım fiyatları ve yükselen maliyetler nedeniyle zor bir dönemden geçiyor. Çiftçiler Sendikası (Çiftçi-Sen), bu yıl yaşanan don, kuraklık ve kahverengi kokarca zararlısının etkisiyle fındık rekoltesinin yüzde 40–50 oranında azalacağını açıkladı. Buna rağmen piyasada fiyat baskısının devam ettiği belirtildi.
Çiftçi-Sen’in yaptığı hesaplamalara göre, bir kilogram fındığın üretim maliyeti ortalama 180 TL. Üreticinin sürdürülebilir bir gelir elde edebilmesi için maliyetin üzerine yüzde 25 kar payı ve yüzde 25 insanca yaşam payı eklenmesi gerektiği vurgulanarak, alım fiyatının en az 280 TL olması gerektiği savunuldu.
Sendika ayrıca, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın rekolte açıklama yetkisinin Uluslararası Sert Kabuklu ve Kuru Meyveler Konseyi’ne devredildiğini iddia etti. Konsey’in yüksek rekolte tahminleriyle piyasa fiyatlarının düşmesine neden olduğu öne sürülürken, “Kazanan hep şirketler, kaybeden üreticiler oluyor” eleştirisi yapıldı.
Devletin Üreticiye Değil Şirketlere Destek Verdiği Eleştirisi
Çiftçi-Sen, TARSİM’in (Tarım Sigortaları Havuzu) üreticilere yeterince fayda sağlamadığını belirtti. Devletin bugüne kadar TARSİM’e 34,5 milyar TL destek verdiği ancak sigorta şirketlerinin üreticilere sadece 33 milyar TL tazminat ödediği verileri paylaşıldı. Sendika, bu durumu “Devlet üreticiyi değil, şirketleri destekliyor” şeklinde eleştirdi.
Çiftçi-Sen’in Talepleri
Sendika, fındık üreticilerinin yaşadığı sıkıntılara çözüm olarak şu talepleri dile getirdi:
-
Fiskobirlik’in demokratikleşmesi ve üretici lehine güçlendirilmesi,
-
Teşviklerin şirketlere değil kooperatiflere verilmesi,
-
Lisanslı depoculuğun kamu yararına yapılandırılması,
-
İklim krizinden zarar gören üreticilere doğrudan destek ve faizsiz kredi ertelemesi,
-
Mevsimlik tarım işçilerinin sosyal güvenceye kavuşturulması.
Fındık üreticileri, artan maliyetler ve piyasa baskıları karşısında destek bekliyor.
